زالو به عربی « عَلَق » و از نرم‌تنان آبزی است که در شالیزارها و مرداب زندگی می‌کند. جانورشناسان تاکنون 650 نوع زالو را شناسایی کرده‌اند که برخی از انواع زالو بسیار سمّی و خطرناک هستند و بعضی از انواع زالوها مفید و آثار درمانی ارزنده‌ای دارند که ما در این مقاله به آنها اشاره می‌کنیم.
خاصیت درمانی زالو در بزاق دهان او است که مادّة ضدّ انعقاد خون به نام هیرودین است و موجب رقیق شدن خون و باز شدن گرفتگی رگ‌ها و در نتیجه افزایش خون‌رسانی به مغز و بدن می‌شود.
به عقیدة بعضی، کارشناسان 100 نوع مادّة ویژه با اثرات درمانی گوناگون توسط زالو در خون ترشّح می‌شود و مورد توجّه پزشکان و جرّاحان قرار گرفته است و در «اروپا» و آمریکا در موارد گرفتگی رگ‌های قلب، گرافت‌های پوستی و زیبایی پوست و جرّاحی قلب و پیوند اعضا و تقویت سیستم دفاعی بدن از آن استفاده می‌شود.
در قانون بوعلی سینا فصلی دربارة زالو و علائم زالوهای سمّی و زالوهای مفید آمده است.
کشورهایی نظیر روسیه، انگلستان و «آلمان» از تولید و صادرات زالو درآمد هنگفت ارزی به دست می‌آورند.
زالو از 2500 سال قبل در هند، «یونان»، «روم»، ایران و سپس در اروپا مورد استفادة پزشکی قرار گرفته است و در کشور روسیه بیماری‌های مختلف (سردرد، امراض قلبی، پوستی و ضعف قوای جنسی) با زالو معالجه می‌شود.
در «مسکو» و «اکراین» کِرم‌های آرایشی برای رفع چین و چروک صورت تولید شده که مادّة مؤثّر آن از بزاق دهان زالو گرفته شده است.
پروفسور می یر، آلتون، اوخنر و هورنر معتقدند هرگونه کانون عفونی بدن را به وسیلة زالو می‌توان ریشه‌کن کرد.
هر زالو 5 تا 15 میلی لیتر خون می‌مکد (10 برابر حجم بدن خود) در مدّت 15 تا 60 دقیقه، پس از جدا شدن زالو خون‌ریزی 2 تا 10 ساعت طول می‌کشد. با انداختن دو عدد زالو پشت گوش‌ها می‌توان امراض صعب العلاج مغز (CXS) پارکینسون، رعشه، (MS) و (VA) گرفتگی عروق مغز، آلزایمر و صرع را معالجه کرد.
با زالو درمانی می‌توان زخم معده، کولیت روده، پرستات، امراض ریوی، التهابات کبد، کیسة صفرا و بواسیر را معالجه کرد.
با زالو درمانی می‌توان ناباروری مردان (ضعف اسپرم ـ واریکوسل)، کاهش میل جنسی و ترک اعتیاد موادّ مخدّر را معالجه کرد.
بوعلی سینا در قانون می‌فرماید: از زالوهایی که کرک‌های ریز و نرم دارند یا لاجوردی هستند یا یک خطّ قرمز در سراسر کمرشان هست، پرهیز کنید؛ زیرا دچار بیهوشی، خون‌ریزی، تب، سستی و قرحه‌های بدخیم خواهید شد.
از زالوهایی که در آب‌های خزه‌دار که محلّ زیست قورباغه‌ها است، استفاده کنید.
از زالوهایی که در آب‌های گل‌آلود سیاه هستند، استفاده نکنید.
زالو بهتر از حجامت خون فاسد را از عمق بدن بیرون می‌کشد. اوّل محلّ زالو را با آب گرم پاک کنید ( از صابون‌های عطری استفاده نکنید). جایی را که می‌خواهید زالو بیندازید، اوّل با دست مالش بدهید تا سرخ شود. اگر جای زالو را با گل سرشوی یا خون بمالند، زالو بهتر می‌گیرد. بهتر آن است که پس از جدا شدن زالو محلّ گزش او را حجامت بدهند.
اگر پس از جدا شدن زالو خون بند نیامد، پودر مازوج سوخته، نوره یا خاکستر یا پودر نرم زردچوبه استعمال شود.
موارد استفاده از زالو در مجمع پژوهشگران طبّ گیاهی بوعلی‌سینا
1. دُمَل‌ها و زخم‌های چرکی و جوش‌هایی که در اثر عفونت ون یا در اثر ترشّح هورمون جنسی در خون (در اوایل بلوغ) بر پوست چهره و بدن ظاهر می‌شود و آفتِ زیبایی دختران جوان است. زیر هر زخم یک عدد زالو بیندازد.
2. غدّه‌های عفونی زیر پوست که درد دارد با انداختن یک زالو زیر غدّه یا در ورم گلو از بیرون معالجه می‌شود.
3. برای گرفتگی رگ‌های قلب که موجب عوارض قلبی و تنگی نفس می‌شود و دکترها با عمل باز و هزینه‌های کلان بدون ضمانت عمل می‌کنند. با انداختن 4 عدد زالو بالای پستان چپ با ضمانت و هزینة کم رگ‌ها باز می‌شود و این مجمع صدها تجربه در این زمینه دارد.
4. عوارض سکتة مغزی و نرسیدن خون به مغز به صورت فلج یک‌طرفه و رعشه و لرزش سر و دست‌ها و ضعف مغز ظاهر می‌شود. با انداختن 2 عدد زالو به پشت گوش طرف مقابل آن طرفی که فلج شده، مویرگ‌های مغز باز و معالجه می‌شود...
و ده‌ها موارد استفادة دیگر.